Wie kent het niet: In bed liggen en alleen maar liggen woelen, denken, piekeren en een gevoel van onrust waardoor je niet kunt slapen. Herkenbaar? Ik denk dat we allemaal wel eens zo’n moment hebben en dat kan bést wel lastig zijn! Zeker als je de dag daarna weer vroeg je bed uit moet en je slaap hard nodig hebt.
Daarom delen we vandaag meer informatie over stress en slapen en geven we je tips om ondanks stress, toch snel in slaap te kunnen vallen.
Wat gebeurt er bij stress in je lichaam?
Wanneer je veel stress ervaart staat je lichaam veel (of zelfs continu) ‘aan’. Stress zorgt ervoor dat er lichamelijke processen worden geactiveerd, zoals de aanmaak van de hormonen cortisol en adrenaline. Hierdoor maakt het lichaam zich klaar om te vechten, vluchten of bevriezen. Beter bekend als de fight-flight-freeze methode.
Heel vroeger, toen de mensen nog in een huisje van takken en bladeren woonde was er continu kans op gevaar. Denk aan een beest wat spontaan uit de bosjes springt om jou aan te vallen.
Op zo’n moment was een stressreactie perfect: het fight-flight-freeze mechanisme zorgt ervoor dat jij je klaarmaakt om te vechten, te vluchten of te bevriezen. Het beest wat uit de bosjes komt heeft hierdoor minder kans om jou daadwerkelijk wat aan te doen.
Het fight-flight-freeze mechanisme gaat gepaard met lichamelijke reacties, zoals:
- Een versnelde hartslag
- Oppervlakkige ademhaling
- Gespannen spieren
- De spijsvertering komt op ‘on hold’ (dit zorgt ervoor dat je buikpijn kunt krijgen door stress)
- De bloeddruk stijgt
- Je gaat overmatig zweten
Destijds was dit gunstig; je had dit zelfs nodig om te kunnen overleven. Echter gaat het tegenwoordig niet meer om een beest wat uit de bosjes kan springen, maar gaat het om een sollicitatiegesprek, relatieproblemen of hoge werkdruk wat dit mechanisme activeert. Je lichaam reageert op dezelfde manier en je kunt je voorstellen dat er op zo’n moment veel activiteit is in het lichaam.
Continu alert en ontregeling van hormonen
Dit mechanisme wordt continu getriggerd als je veel stress ervaart, of zelfs last hebt van chronische stress of een burn-out waardoor je continu alert bent.
Daarbij: door stress wordt het hormoon cortisol aangemaakt, terwijl als je goed wilt slapen, hoort het cortisol niveau laag te zijn. Ook verminderd cortisol de aanmaak van melatonine, en dat heb je juist nodig om goed te kunnen slapen.
Je kunt je met deze informatie wellicht voorstellen dat slapen lastig wordt als je continu stress ervaart. Ook gaat stress vaak gepaard met veel piekeren, onzekerheden, twijfels en onrust. Dit is niet erg bevorderlijk voor een goede nachtrust.
Stress en slapen, een vicieuze cirkel
Het lastige van stress en slapen is dat het elkaar kan versterken. Heb je veel stress? Dan is de kans groot dat je moeilijk in slaap komt of minder goed slaapt.
Kun je niet slapen of slaap je slecht? De kans is groot dat je hierdoor weer extra stress ervaart – je moet de dag daarna immers gewoon weer op tijd je bed uit.
Daarnaast kan slecht slapen veel invloed hebben op het dagelijks functioneren en lichamelijke functies. Zowel op de korte, als op de lange termijn:
- Cognitieve functies verminderen: nadenken, onthouden en concentreren kan moeilijker worden door onvoldoende slaap.
- Gewichtstoename kan worden veroorzaakt door een slechte nachtrust
- Je immuunsysteem kan verzwakken waardoor je weerstand verlaagt en je dus sneller ziek kunt worden
- Pijnlijke spieren: De diepe slaap is belangrijk voor de heropbouw van de spieren. Als je slecht slaapt kan dit dus zorgen voor pijnlijke spieren.
- Continu een vermoeid en futloos gevoel
- Sneller prikkelbaar, geïrriteerd. Zelfs gevoelens van depressie kunnen optreden door te weinig slaap
- Meer risico op het maken van fouten en zelfs ongevallen op het werk of in het verkeer
Stress en slapen is dus een vervelende combinatie en kan veel effect hebben op het dagelijks functioneren. Tijd voor verandering dus!
Tip: In deze blog delen we 5 handige tips die je gaan helpen bij het verminderen van stress en verbeteren van de nachtrust.
Merk jij dat je door stress minder goed slaapt? Wat is jouw gouden tip?